Begint het al te duizelen? Geen nood, in dit artikel gaan we je haarfijn uitleggen wat de verschillende lichtkleuren zijn, maar ook welke lichtkleur voor jou en jouw ruimte het meest geschikt is. Dus pak vast een kopje koffie, thee (of wijn, wat jij wilt), dan gaan we daarna aan de slag.

• Lichtkleur of kleurtemperatuur?
• Wat betekent Kelvin?
• Voorbeelden lichtkleuren
• Wat gebeurt er met de lichtkleur als je gaat dimmen?
• Welke lichtkleur is geschikt voor mijn interieur?
• Het effect van lichtkleuren op ons humeur
• Color Rendering Index (CRI)
• Tips voor het kiezen van de juiste lichtkleur
• Vragen over lichtkleuren

Als je op Google op zoek gaat naar voorbeelden van lichtkleuren, dan zie je vaak twee termen voorbij komen: lichtkleur en kleurtemperatuur. Dat kan voor verwarring zorgen, zeker als je niet veel verstand hebt van verlichting. Er zijn veel verschillende leveranciers en producenten van lampen en iedereen gebruikt een van deze twee termen om de kleur van het licht aan te duiden. Lekker makkelijk, niet dus. Wij gebruiken altijd het woord lichtkleur, simpelweg omdat we kleurtemperatuur maar een vreemd woord vinden. Maar om het makkelijk te houden kun je ervan uitgaan dat “kleurtemperatuur” hetzelfde is als lichtkleur.

Voordat we wat dieper ingaan op de verschillende lichtkleuren, moeten we eerst weten wat Kelvin is en betekent. Dit zie je vaak staan naast een lichtkleur. Nee, Kelvin is niet de naam van de bedenker van een lichtkleuren. Dat was de Britse fysicus William Thomson en hij wordt gezien als een van de belangrijkste natuurwetenschappers van de 19e eeuw. Maar dat terzijde. Kelvin (K) is namelijk de eenheid van thermodynamische temperatuur. De kleur van het licht wordt aangeduid met een Kelvin (K) eenheid.

Licht is psychologisch gezien warm of koud. In principe kun je van de volgende stelling uitgaan: hoe lager de Kelvin waarde, hoe warmer de kleur oogt en hoe hoger de Kelvin waarde, hoe kouder het licht oogt. Zo simpel is het. Het heeft dus niets te maken met hoe warm of koud de lamp wordt.

Wil je tot in detail weten wat Kelvin is en hoe het wordt berekend? Lees dan dit artikel eens op Wikipedia. Let op, het is best wel taaie stof 😉

Zoals hierboven beschreven, is een lage kelvin waarde gelijk aan warm licht of kaarslicht, en een hoge waarde juist koud of koel licht. Goed, nu we weten wat Kelvin betekent en waar het voor staat, kunnen we wat voorbeelden erbij pakken waarmee je de verschillende Kelvin waardes kunt vergelijken. Hieronder geven je we je een mooi voorbeeld, zodat je een idee krijgt waar je de waardes mee kunt vergelijken.

Voordat je lichtkleuren gaat kiezen is het belangrijk om te bepalen of je de verlichting ook wilt gaan dimmen. Door de verlichting te dimmen kun je de sfeer in huis net even iets meer bepalen, dan wanneer je de lampen altijd op dezelfde sterkte hebt branden.

Het is hierbij belangrijk om te weten wat er gebeurt met de lichtkleur als je een lamp gaat dimmen. Je zou denken dat het vanzelfsprekend is dat de lichtkleur veranderd als je een lamp dimt. Dit is echter niet helemaal het geval. Het ligt er namelijk aan wat voor lichtbron je wilt dimmen. Als je een gloei- of halogeenlamp terug dimt, dan zal de lichtkleur inderdaad veranderen naar een warmere lichtkleur. Maar wanneer je een ledlamp terug dimt, blijft de lichtkleur gelijk, maar zal alleen de lichtsterkte afnemen. Dit hoeft overigens geen nadeel te zijn. In de praktijk blijkt dat veel mensen het prettig vinden als de lichtkleur gelijk blijft wanneer ze een ledlamp terug dimmen.

Dim To warm lampen

Wil je dat óók de lichtkleur verandert als je de verlichting dimt? Dan raden we een zogeheten “dim-to-warm” ledlamp aan. Dit is een ledlamp met een speciale dim-techniek waarbij niet alleen de lichtsterkte verandert tijdens het dimmen, maar ook de lichtkleur. Veel dim-to-warm lampen, ook wel ambient dim of warm dim genoemd, zijn te dimmen tussen de 2200 Kelvin (kaarslicht) en 2700 Kelvin (warm-wit). Deze lampen zijn uitermate geschikt voor ruimtes waarin je zo nu en dan de sfeer wilt veranderen met het licht, zoals bijvoorbeeld een woning, restaurant of een hotel.

Licht is emotie. Iedereen ervaart licht op een andere manier en dus is licht erg smaakgevoelig. Wat voor jouw interieur de beste lichtkleur is, is afhankelijk van de sfeer die je wilt creëren. Ook is de juiste lichtkleur kiezen afhankelijk van de ruimte.

Leeftruimtes

Over het algemeen wordt er in de woonkamer en andere leefruimtes vaak gebruik gemaakt van een warm witte lichtkleur, tussen de 2400 en 3000 Kelvin. In de meeste gevallen adviseren we een lichtkleur van 2700 Kelvin. Houd er rekening mee dat licht met een lage Kelvin waarde (2200K of lager) minder prettig is tijdens het lezen of werken.

Werkruimtes

In werkruimtes wordt juist weer wat meer helder licht gebruikt, ergens tussen de 3000 en 4000 Kelvin. We raden voor werkruimtes meestal een lichtkleur van 3000K of 3500K aan, maar niet hoger. Licht met een hogere Kelvin waarde dan 4000K wordt in de praktijk meestal niet als prettig ervaren en is allesbehalve goed voor de concentratie.

Voordat je een lichtkleur kiest, is het dus belangrijk om de sfeer vooraf te bepalen. Hierbij is het belangrijk om de inval van eventueel daglicht mee te nemen in je overweging. Daglicht kan namelijk een vertekenend beeld geven van de lichtkleur en warme lichtkleuren zelfs oranje laten lijken. Probeer dus op plekken waar je veel daglichtinval hebt niet te warm licht te gebruiken.

Wat betreft het gebruik van lichtkleuren per ruimte hebben we, om je een beetje op weg te helpen, hieronder een indicatief lijstje gemaakt met de lichtkleuren per ruimte.

Licht doet meer dan alleen de sfeer in een ruimte bepalen. Onderzoek heeft aangetoond dat de hoeveelheid, de kleur en de intensiteit van het licht, het gedrag van mensen beïnvloedt. Voorbeeld: Warm wit licht (2400 – 2700 Kelvin) geeft in je interieur een aangename, huiselijke en romantische sfeer, terwijl helder of koel licht juist helpt te concentreren en de productiviteit verhoogd.

Gekleurd licht

Ook gekleurd licht kan een bepaalde sfeer creëren. De kleur rood activeert de zintuigen dat kan leiden tot snelle impulsieve beslissingen. Daardoor is rood een geschikte kleur voor casino’s, maar geen goede kleur voor een chique restaurant waar uitgebreid gedineerd wordt. Een warme rode kleur daarentegen is wel een geschikte kleur waar men in alle rust kan genieten van een maaltijd. Elke kleur activeert weer een ander zintuig. Daarom is het, wanneer je gekleurd licht gaat gebruiken, belangrijk om de functie of het doel van de ruimte vooraf te bepalen.

Licht op de werkvloer

Lichtkleuren spelen op de werkvloer ook een steeds grotere rol. Je kunt op kantoor wel een paar felle Tl-bakken ophangen, maar laten we eerlijk zijn, dit bevordert niet het welzijn van je werknemers. Daarom zijn er steeds meer kantoren, maar ook scholen, die gebruik maken van (bio)dynamische verlichting, ook wel Human Centric Lighting genoemd. Dit is verlichting die natuurlijk zonlicht zo natuurgetrouw mogelijk nabootst. Dit gebeurt door de kleurtemperatuur en helderheid van wit licht aan te passen. Zo kan het bijvoorbeeld bijdragen aan een verbeterde productiviteit van werknemers. Ook kan het ingezet worden om het concentratievermogen van kinderen op school te vergroten. In de zorgsector wordt dit ook toegepast om binnen een daglichtbeleving te creëren.

Naast lichtkleuren is er ook de Color Rendering Index, kortweg CRI, of kleurweergave-index. Voordat we verder ingaan op de CRI is het belangrijk om te weten dat CRI compleet los staat van de lichtkleur van een ledlamp. Staar je dus niet blind op CRI-waardes als je een lamp gaat kiezen. Echter kan de CRI-waarde van een in sommige gevallen belangrijk zijn voor jouw interieur.

Wat is de Color Rendering Index?

Simpel gezegd bekent de CRI-eenheid hoe waarheidsgetrouw een lamp de kleuren van objecten in de buurt van het licht weergeeft. Bijvoorbeeld de kleuren van een schilderij of een kunstwerk aan de muur. De waarde wordt gemeten van 0 tot 100.

Hoe belangrijk is de CRI-waarde voor mijn ruimte?

Dat ligt er helemaal aan wat je wilt bereiken. Stel, je hebt een prachtig en kleurrijk schilderij aan de muur hangen en je wilt hier de aandacht op vestigen in je interieur. Je wilt natuurlijk niet dat de lamp die gericht staat op je schilderij de kleuren niet juist weergeeft, of een vertekend beeld geeft van de kleuren. In dit geval is het belangrijk om een lamp te kiezen met een hoge CRI-waarde, dus een waarde van 90 of hoger.

Of wanneer je muurverf in een prachtig, grijsgroene kleur koopt en dat hij op de muur in de woonkamer tóch meer op modder lijkt dan de kleur waar je eerder verliefd op werd. We horen je frustratie: ‘Hoe dan?!’ Inderdaad, balen! Waarschijnlijk heb je te maken met een goedkope ledlamp met een hele lage CRI-waarde.

Heb je niet zoveel met kleurbeleving of zijn er geen belangrijke kleurtinten te bekennen in jouw interieur? Dan voldoet een ledlamp met een CRI-waarde van 80 ook, alhoewel de meeste led lampen van tegenwoordig een CRI-waarde van 80 of hoger hebben.

• Gebruik nooit verschillende lichtkleuren in dezelfde ruimte. Dit kan een vertekenend beeld geven en dit komt de sfeer in de ruimte niet ten goede.
• Heb je veel ramen en dus veel daglicht in de ruimte? Probeer dan op de plek waar het natuurlijke daglicht binnenkomt niet een te warme lichtkleur te gebruiken. Ook dit kan een vertekenend beeld geven en de lichtkleur oranje laten lijken, of juist te weinig lichtsterkte.
• Wil je met kunnen wisselen van lichtkleur in je interieur? Dan raden we zogeheten “dim-to-warm” lampen aan. Dit zijn lampen waarmee je niet alleen de lichtsterkte kunt bepalen, maar ook de lichtkleur. Deze lampen hebben in de meeste gevallen een onderwaarde van 2200 Kelvin en een bovenwaarde van 2700 of 3000 Kelvin. Zo kun je helemaal de sfeer bepalen die jij wenst.
• Heb je net een nieuw(bouw) huis gekocht en zijn je ruimtes nog helemaal leeg? Vergeet dan zeker niet om de lichtkleuren en de gewenste sfeer mee te nemen in je lichtplan. Je kunt beter gelijk de juiste lampen met de juiste lichtkleuren aanschaffen, dan dat je er naderhand achter komt dat de lichtkleuren helemaal niet naar wens zijn en je dus vervolgens weer andere lampen moet kopen. Dat zou zonde zijn, toch?

Het is veel informatie wat we je net voorschotelde, dat geven we toe. Hopenlijk is het allemaal een beetje duidelijk geworden. Maar mocht je na het lezen van dit artikel toch nog vragen hebben over lichtkleuren, neem dan gerust eens contact op met onze lichtadviseurs. Zij helpen je graag verder en beantwoorden al je vragen over lichtkleuren, verlichting en alles wat daarbij komt kijken. Je kunt ons op werkdagen telefonisch bereiken op 033 – 2460331 of stuur een e-mail naar info@lightboxx.nl.